Brief – Beste mensen van CZ

Tilburg, 9 december 2022

Beste mensen van CZ en alle andere zorgverzekeraars,

In deze brief willen we tot uitdrukking brengen dat we jullie goed begrijpen.

Je zult maar van overheidswege als opdracht krijgen dat je de ‘hoog oplopende zorgkosten in ons land moet beheersen’. Dan ga je natuurlijk als zorgverzekeringsorganisatie hard aan de slag want het is nogal wat. Dan zet je je als beleidsmedewerker en zorginkoper volledig in en met groot verantwoordelijkheidsgevoel je lijnen uit. Je hebt immers een grote taak gekregen. Je gaat de zorgkosten beheersen door zorg in te kopen tegen zo laag mogelijk tarief, in ons geval (gb ggz) tegen een % van het kostprijstarief dat de NZA jaarlijks berekent. Je gaat differentiëren: een laag basistarief met opslagmogelijkheid wanneer zorgverleners kunnen aantonen dat ze meer noten op hun zang hebben. Je bedenkt samen wat jullie kunnen waarderen met een hoger % van het NZA tarief bv visitatie. Een goed punt want visitatie door de beroepsgroep zelf zegt inderdaad iets over de kwaliteit van de zorgverlener. En dan is de beer los, jullie kunnen niet meer stoppen en gaan je stap voor stap bemoeien met de inhoud van de zorgverlening die je inkoopt. Zo bedenken jullie bv dat zorgverleners ehealth moeten inzetten aan cliënten die op de wachtlijst staan, dat we klachtenlijsten moeten afnemen, en welke, en tegenwoordig ook dat we een klimaatbeleid moeten hebben. Ja ja, jullie nemen het bloedserieus. Wat jullie bedenken zetten jullie dan in jullie contracten die wij vervolgens, zonder onderhandeling, mogen tekenen. Ondertussen zijn jullie ook druk met het stellen van grenzen bv in het zorgproducten-bekostigingssysteem van de afgelopen jaren vonden jullie dat een behandeling van een depressie x consulten mag duren, ook al waren dat minder consulten dan volgens de richtlijnen nodig waren. Maar ja, er moet beknibbeld worden hè . Jullie bedachten bv ook  dat zorgverleners cliënten niet mochten behandelen voor 2 diagnoses als die er wel waren (verbod op seriële producten). In het nieuwe bekostigingssysteem, het Zorgprestatiemodel, gaan er nieuwe grenzen komen die jullie, naar beste bedoelingen, zullen vaststellen met de overheid. Hiertoe worden wij verplicht de HONOS-vragenlijst met al onze cliënten af te nemen waarmee een ‘zorgvraagtyperingsnummer’ wordt gegenereerd en data van alle cliënten verzameld worden in een grote databank zodat een algoritme strakjes kan weten wie welke zorg en hoe lang straks mag krijgen.

En natuurlijk ga je budgetteren. Een gecontracteerde zorgverlener krijgt van jullie in zijn contract een  bepaald bedrag toegewezen dat hij mag omzetten (omzetplafond) per jaar. Zo houden jullie zicht op wat je maximaal kwijt bent dat jaar aan gecontracteerde zorg.

Dus: naar eer een geweten stellen jullie ieder jaar contracten op, met hoe je vindt dat de zorgverlener zorg moet verlenen en wanneer hij/zij moet stoppen met zorg verlenen en wat je vindt dat de zorgverlener moet verdienen. We begrijpen het heel goed. Jullie doen je uiterste best.

Tja, en dan heb je van die eigenwijze zorgverleners die niet akkoord willen gaan met wat jullie bedacht hebben. Zij willen de regie over hun kwaliteit van werken behouden omdat ze aan alle kwaliteitseisen van hun beroepsgroep voldoen, zij willen niet in september al cliënten moeten afwijzen omdat het omzetplafond dat jullie bieden al op is, zij declareren de NZA kostprijs ipv het % dat jullie voor hun werk willen betalen en dat ook nog eens per zorgverzekeraar, dus per client verschilt. Vervelende mensen, die ongecontracteerde zorgverleners.

Dus jullie verzinnen een list. Je wilt in gaan voeren dat jullie klanten aan jullie toestemming moeten gaan vragen om naar zo’n eigenwijze ongecontracteerde zorgverlener te gaan. Hiervoor willen jullie inzage in zeer persoonlijke gegevens van jullie klanten die hulp zoeken bij psychische nood. Omdat, zo schrijven jullie, ‘In de polisvoorwaarden voor 2023 staat dat voor een GGZ behandeling zonder opname bij een niet-gecontracteerde zorgverlener, vooraf een akkoordverklaring moet worden aangevraagd. Dit als aanvulling op het bestaande akkoordverklaringenbeleid bij GGZ behandeling mét opname. We hebben dit opgenomen omdat de gedeclareerde kosten bij de niet-gecontracteerde GGZ-zorgverleners fors hoger liggen dan bij gecontracteerde zorgverleners. Het is onze taak als zorgverzekeraar om te sturen op de doelmatigheid van de zorg, want uiteindelijk vertalen hogere kosten zich weer in een hogere premie voor verzekerden.’ 

Natuurlijk vinden jullie het dan logisch dat de zorgverleners hun beroepsgeheim moeten opgeven en dat jullie klanten hun privacy moeten opgeven. Want: jullie hebben immers de belangrijke missie om de zorgkosten te beheersen.

En het moet ook maar afgelopen zijn met die vrije artsenkeuze, dus stellen jullie hogere eigen bijdragen in voor jullie klanten die naar zo’n ongecontracteerde willen. En ook de restitutiepolissen er uit. Weg ermee.

“We hebben met de beste zorgverleners een contract afgesloten dus ga daar naar toe” luidt jullie advies.

Het is echt aandoenlijk hoe jullie je best doen. Dit verdient al onze respect. Het is dus best sneu dat er ook nu weer grote protesten zijn op jullie beleid. Protesten over het verlies aan vrije artsenkeuze, het verkwanselen van de privacy en over de Honos, een invalide vragenlijst ten behoeve van het vaststellen van ‘de zorgvraagtypering’, een bedacht concept dat niets zegt over de problematiek waarvoor een client hulp zoekt.

Maar weet je wat echt sneu is: dat jullie met een onmogelijke opdracht opgezadeld zijn, hard aan de slag gaan en niet meer in de gaten hebben hoe onmogelijk deze opdracht voor jullie is namelijk: beheers de zorgkosten; koop zorg in, zo goedkoop mogelijk, zo weinig mogelijk en de beste kwaliteit. En deze kwaliteit moeten jullie dan ook nog eens bepalen wat jullie vak helemaal niet is.

Dat kan helemaal niet.

Jullie schrijven ‘Het is onze taak als zorgverzekeraar om te sturen op de doelmatigheid van de zorg, want uiteindelijk vertalen hogere kosten zich weer in een hogere premie voor verzekerden’.

Ach gossie, maar sturen op doelmatige zorg kan jullie taak helemaal niet zijn. Daar hebben jullie helemaal niet voor gestudeerd zoals wij. Wij weten heel goed wat doelmatige zorg is en doen niets minder en zeker niets meer dan medisch geïndiceerd is. Jullie weten niet dat een klant die behandeld is voor een depressie soms ook behandeling nodig heeft voor de onderliggende angststoornis want anders valt hij terug. Jullie kunnen op grond van een diagnose label geen diagnostisch zicht hebben op wat een specifieke client mankeert en nodig heeft aan behandeling. Bovendien ‘sturen op doelmatigheid zoals jullie nu doen’ is gebleken averechts effect te hebben. Het is zelfs het tegenovergestelde van doelmatig. Mensen met bv een ‘onaffe’ behandeling die moet stoppen omdat jullie het doelmatig genoeg vinden, vallen sneller terug, gebruiken meer/langer medicatie, belasten het huisartsenspreekuur, zijn langer in de ziektewet en wat denk je van partners en kinderen die belast worden omdat de behandeling niet af is? Voor een dubbeltje op de eerste rang maar het kost de maatschappij en de premiebetalers uiteindelijk veel meer. En wat denken jullie van je eigen salarissen en dat van al die dure organisaties die denken zich te moeten bemoeien met de problemen in de zorg.

Jullie bedoeling is vreselijk goed maar de feiten liggen anders.

En denken jullie met de omzetplafonds dat er in september, wanneer jullie omzetplafonds op zijn,  dan ineens geen mensen in psychische nood zijn die behandeling behoeven? Wat zou het kosten dat deze mensen niet in behandeling kunnen of lang moeten wachten zoals nu. Stoornissen worden alleen maar erger en dus de uiteindelijke behandeling alleen maar duurder. En? Zouden jullie, als je ons was, werken voor een salaris onder de norm? Een salaris dat lager ligt dan past bij je praktijkkosten, verantwoordelijkheid en opleiding? Zou je het logisch vinden dat je ieder uur dat je werkt een ander bedrag verdient omdat een ander dit bedacht heeft? Jullie kunnen vast nu begrijpen wat de essentie is: wanneer je als zorgverlener een contract afsluit geef je je autonomie, je werk doen zoals je geleerd hebt, je kwaliteit die je zelf en je beroepsregistraties van je verlangen, je beroepsethiek op.

Dat kan helemaal niet.  Dit is strijdig met onze beroepseed.

En wanneer je dan geen contracten meer afsluit zeggen jullie dat ‘de gedeclareerde kosten bij de niet-gecontracteerde GGZ-zorgverleners fors hoger liggen dan bij gecontracteerde zorgverleners’. Dan klopt want een ongedeclareerd zorgverlener heeft geen contract dus geen omzetplafond en declareert wat hij verdient ivp het lagere % dat jullie contractueel geven. Maar ja, wij zijn ons geld in duizenden waard!

En joh, je klanten toestemming aan je laten vragen voor behandeling bij de zorgverlener van hun keuze, daaraan merken we dat jullie gekkigheid moeten bedenken wat helemaal niet past bij onze maatschappelijk normen en waarden. Sterker nog het klopt grondwettelijk niet. Maar we willen het jullie niet kwalijk nemen dat de onmogelijke opdracht die jullie op je hebben genomen leidt tot een machtpositie. Dat gebeurt vaak in een narcistische dynamiek. We begrijpen het. Het valt niet mee om opgezadeld te worden met een taak die je helemaal niet kunt uitvoeren ook al doe je nog zo je best.

We gunnen jullie de conclusie: het kan zo helemaal niet, wij kunnen dit helemaal niet.

Het is net als dat de ANWB opgezadeld zou worden met het oplossen van de files door zelf te gaan bepalen hoeveel auto’s er elke dag de weg op mogen, wie wel en wie niet en naar welke garages ze mogen voor de goedkoopst mogelijke reparaties en onderdelen. Gevolg: chaos. Je ziet het vast voor je.  
Het is net als dat je kappers zegt dat ze maar zoveel klanten de haren mogen knippen per jaar en dat ze de hoofden maar kaal moeten scheren of in moeten tapen om kapperskosten te beheersen. Alsof haar dan stopt met groeien….

Goede, kwalitatieve zorg kun je gerust aan de beroepsgroepen overlaten. We doen heus niet minder en zeker niet meer dan nodig is om iemand beter te maken. We hebben zoveel kwaliteit, registraties en ethiek dat je ons kunt vertrouwen. Je kunt gerust aan huisartsen, verwijzers en jullie klanten overlaten dat ze weten wat ze nodig hebben en waar dit te krijgen is.

Nee, zorgkosten kunnen niet beheerst worden. Goede zorg kost wat het kost en met de maatschappelijke ontwikkeling waar we mee te maken hebben is de zorgvraag groot. Daar moeten we als maatschappij allemaal iets mee. De portemonnee is niet oneindig vol. Dus wat we nodig hebben is een sociaal maatschappelijke politieke discussie over wat we vinden dat onze gezondheid(szorg) mag kosten en hoe we dit gaan financieren met elkaar, bv via belastingen en verzekeringen. Uitgerekend kan worden wat een zorgverzekering kan vergoeden aan consulten en wat niet, en hoe de premies er uit kunnen zien en hoe we dan vanuit een solidariteitsprincipe gaan kijken dat minder financieel draagkrachtigen voor meer verzekerd kunnen zijn tegen een passende premie en de meer financieel draagkrachtigen minder verzekerd zijn. Want, het principe van een verzekering is namelijk dat je je verzekert voor het financieel risico dat je zelf niet kunt dragen.

Kijk, en daar hebben jullie echt verstand van, van verzekeren!

Dus stop met de gekkigheid van contracteren, dan heb je ook geen lastige ongecontracteerden meer. Dus leef je uit, doe je best om hier beleidsvoorstellen op te maken, met al jullie verstand van verzekeren. Het moet heerlijk zijn voor jullie om je te kunnen toeleggen op waar jullie vast heel goed in zijn. Beste mensen van CZ en andere zorgverzekeraars, dit kunnen jullie. Wij niet. Verzekeringen is jullie vak. Wij hebben het onze. Laat ons vak maar met gerust hart aan ons over.

Wij wensen jullie inspirerende feestdagen en een heel goed en wijs 2023!

Matthijs Blom en Anja de Bok

GZ psychologen/praktijkhouders

Tilburg